το "Αν" ...του Κώστα Βάρναλη

κι έτσι, 

θυμήθηκα εκείνη την μετάφραση που μου είχε στείλει πριν χρόνια ....

ο "κύριος Σπίθας".... 

το μοναδικό εκείνο κείμενο του Κώστα Βάρναλη, 

που υπό την μορφή παρωδίας μιμείται ότι μεταφράζει το "Αν" του Κιπλινγκ στα Ελληνικά.....

πόσο μα πόσο με συγκλόνισε από  την πρώτη ανάγνωση.....

Αν ημπορείς την παλαβή να κάνεις, όταν οι άλλοι σου κάνουνε το γνωστικό κι όλοι σε λένε φταίχτη, αν δεν πιστεύεις τίποτα κι άλλοι δε σε πιστεύουν, 

αν σχωρνάς όλα τα δικά σου, τίποτα των άλλων, 

κι αν το κακό που πας να κάνεις, δεν το αναβάλλεις, 

κι αν όσα ψέματα σου λεν με πιότερα απανταίνεις, 

κι αν να μισείς ευφραίνεσαι κι όσους δε σε μισούνε 

κι αν πάντα τον πολύξερο και τον καλόνε κάνεις. 

Αν περπατάς με την κοιλιά κι ονείρατα δεν κάνεις 

κι αν να στοχάζεσαι μπορείς μονάχα το ιντερέσο, 

το νικημένο αν παρατάς και πάντα διπλαρώνεις το νικητή, 

μα και τους δυό ξετσίπωτα προδίνεις, 

αν ο τι γράφεις κι ο τι λες, το ξαναλέν κ' οι άλλοι γι' αληθινό- να παγιδεύουν τον κουτό κοσμάκη, 

αν λόγια κ' έργα σου καπνόν ο δυνατός αέρας τα διαβολοσκορπά και συ ξαναμολάς καινούριον. 

Αν όσα κέρδισες μπορείς να τα πληθαίνεις πάντα και την πατρίδα σου κορώνα γράμματα να παίζεις, κι αν να πλερώνεις την πεντάρα που χρωστάς αρνιέσαι και μόνο να πληρώνεσαι σωστό και δίκιο το ' χεις, 

αν η καρδιά, τα νεύρα σου κι ο νους σου εν αμαρτίαις γεράσανε κι όμως εσύ τα στύβεις ν' αποδίδουν, αν στέκεις πάντα δίβουλος και πάντα σου σκυμμένος 

κι αν όταν φωνάζουν οι άλλοι «εμπρός»! εσύ φωνάζεις «πίσω»! 

Αν στην πλεμπάγια να μιλάει αρνιέται η αρετή σου κι όταν ζυγώνεις δυνατούς, στα δυό λυγάς τη μέση 

κι αν μήτε φίλους μήτε εχθρούς ποτέ σου λογαριάζεις και κάνεις πως τους αγαπάς, αλλά ποτέ κανέναν, 

αν δεν αφήνεις ευκαιρία κάπου να κακοβάνεις και μόνο, 

αν κάνεις το κακό, η ψυχή σου γαληνεύει, 

δικιά σου θά ναι τούτ' η Γης μ' όλα τα κάλλη πού χει 

κ' έξοχος θά σαι Κύριος, 

αλλ' Άνθρωπος δε θά σαι. 

 υ.γ. 

πόσους Έλληνες πολιτικούς...

εντός και    κ υ ρ ί ω ς    εκτός  Κορυδαλλού, 

με θλίψη, σκέφτηκα τώρα.....»…

 

ένα υπέροχο "Αν"......... το "if" του Τζόζεφ Ράντγιαρντ Κίπλινγκ...

 ένα ποίημα γνωστό, που όταν έτυχε να το πρωτοδιαβάσω στο γυμνάσιο, ελάχιστο ενδιαφέρον μου είχε προξενήσει....

αργότερα, στο Πανεπιστήμιο, όταν το ξαναδιάβασα σε ένα μάθημα συγκριτικής λογοτεχνίας, ανάμεσα στις λέξεις έβρισκα μυνήματα... 

Σήμερα πάλι τυχαία, σκόνταψα σε...

αυτό το   υπέροχο  

"Αν" .... If....

Αν να κρατάς καλά μπορείς

το λογικό σου, όταν τριγύρω σου όλοι

τάχουν χαμένα και σ' εσέ

της ταραχής των ρίχνουν την αιτία.

Αν να εμπιστεύεσαι μπορείς

τον ίδιο τον εαυτό σου, όταν ο κόσμος

δεν σε πιστεύει κι αν μπορείς

να του σχωρνάς αυτή τη δυσπιστία.

Να περιμένεις αν μπορείς

δίχως να χάνεις την υπομονή σου.

Κι αν άλλοι σε συκοφαντούν,

να μην καταδεχθείς ποτέ το ψέμα,

κι αν σε μισούν, εσύ ποτέ

σε μίσος ταπεινό να μην ξεπέσεις,

μα να μην κάνεις τον καλό

ή τον πολύ σοφό στα λόγια.

Αν να ονειρεύεσαι μπορείς,

και να μην είσαι δούλος των ονείρων

αν να στοχάζεσαι μπορείς,

δίχως να γίνει ο στοχασμός σκοπός σου,

αν ν’ αντικρίζεις σου βαστά

το θρίαμβο και τη συμφορά παρόμοια

κι όμοια να φέρνεσαι σ’ αυτούς

τους δυο τυραννικούς απατεώνες,

αν σου βαστά η ψυχή ν’ ακούς

όποιαν αλήθεια εσύ είχες ειπωμένη,

παραλλαγμένη απ’ τους κακούς,

για νάναι για τους άμυαλους παγίδα,

ή συντριμμένα να θωρείς

όσα σου έχουν ρουφήξει τη ζωή σου

και πάλι να ξαναρχινάς

να χτίζεις μ’ εργαλεία πούναι φθαρμένα.

Αν όσα απόχτησες μπορείς

σ' ένα σωρό μαζί να τα μαζέψεις

και δίχως φόβο, μονομιάς

κορόνα ή γράμματα όλα να τα παίξεις

και να τα χάσεις και απ’ αρχής,

ατράνταχτος να ξεκινήσεις πάλι

και να μη βγάλεις και μιλιά

ποτέ γι’ αυτόν τον ξαφνικό χαμό σου.

Αν νεύρα και καρδιά μπορείς

και σπλάχνα και μυαλό και όλα να τα

σφίξεις

να σε δουλέψουν ξαναρχής,

κι ας είναι από πολύ καιρό σωσμένα

και να κρατιέσαι πάντα ορθός,

όταν δε σούχει τίποτε απομείνει

παρά μονάχα η θέληση,

κράζοντας σ’ όλα αυτά: «ΒΑΣΤΑΤΕ».

Αν με τα πλήθη να μιλάς

μπορείς και να κρατάς την αρετή σου,

με βασιλιάδες να γυρνάς

δίχως απ’ τους μικρούς να ξεμακρύνεις.

Αν μήτε φίλοι, μήτ’ εχθροί

μπορούνε πια ποτέ να πειράξουν,

όλο τον κόσμο αν αγαπάς,

μα και ποτέ πάρα πολύ κανένα.

Αν του θυμού σου τις στιγμές

που φαίνεται αδυσώπητη η ψυχή σου,

μπορείς ν’ αφήσεις να διαβούν

την πρώτη ξαναβρίσκοντας γαλήνη,

δική σου θάναι τότε η Γη,

μ’ όσα και μ’ ότι απάνω της κι αν έχει

και κάτι ακόμα πιο πολύ:

Άνδρας αληθινός θάσαι παιδί μου.




Άγγλος συγγραφέας και ποιητής... 
ήταν ο πρώτος αγγλόφωνος συγγραφέας που κέρδιζε Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1907...
γεν.1865 απεβ. 1936... 

 .......ο Τζόζεφ Ράντγιαρντ Κίπλινγκ... που το έγραψε, υποστήριζε με τόση θέρμη και ενθουσιασμό τους στόχους του Ηνωμένου Βασιλείου, κατά την έναρξη του Α' Παγκοσμίου Πολέμου... 
περιφρονούσε εκείνους που απέφευγαν το στρατιωτικό τους καθήκον ...
Με αγαλλίαση και  θρίαμβο  ενθάρρυνε ενεργά το νεαρό γιο του να πάει στον πόλεμο, ο οποίος όμως, σκοτώθηκε το 1915, στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, στη Γαλλία, σε ηλικία 18 ετών.  

Μετά τον θάνατο του γιού του, ο Κίπλινγ έγραψε:
"If any question 'why we died'
Tell them, because our fathers lied."
(Αν ρωτήσουν γιατί πεθαίνουμε,
πείτε τους, επειδή οι πατέρες μας είπαν ψέμματα).

Συναισθήματα ενοχής, λοιπόν.....
του ποιητή.....
του πατέρα....
κρυμμένα...πίσω από ένα μικρό  υπέροχο "If" ...?